AURAT WANITA DI DALAM DAN DI LUAR SOLAT

Menjadi fenomena yang biasa berlaku di kalangan wanita Islam ialah walaupun ada di kalangan mereka yang tidak sempurna penutupan auratnya dalam kehidupan seharian, namun mereka masih lagi menitik beratkan kewajipan menutup aurat dalam mengerjakan solat. Masing-masing faham betapa besarnya implikasi jika mengerjakan solat tanpa menutup aurat dengan sempurna kerana menutup aurat itu termasuk di dalam syarat sah solat. Lantaran itulah kebanyakan masyarakat Islam, lebih-lebih lagi masyarakat Melayu menyediakan telekung solat yang khusus bagi wanita bukan hanya untuk memastikan kebersihan pakaiannya ketika mengerjakan solat, tetapi juga untuk memastikan auratnya terjaga dengan lebih sempurna dan sah solatnya.

Rentetan daripada itu timbul persoalan, adakah aurat wanita ketika berada di luar solat dan ketika mengerjakan solat mempunyai sempadan dan hukum yang berbeza?

Secara ringkas, ketika berada di luar solat, aurat wanita yang wajib ditutup daripada pandangan sesama wanita dan sesama mahram terdekatnya adalah di antara pusat dengan lutut. Seandainya menimbulkan fitnah, maka wajib ditutup apa yang dikhuatiri menimbulkan fitnah tersebut walaupun di antara sesama mahram.

Manakala aurat wanita di hadapan lelaki ajnabi pula mengikut pandangan yang muktamad ialah seluruh tubuh badannya melainkan muka dan dua tapak tangan sebagaimana yang telah dibincangkan di atas.

Dalam hal mengerjakan solat pula, sempadan aurat wanita yang wajib ditutup sebagai syarat sah solat ialah yang sama seperti sempadan aurat wanita di hadapan lelaki ajnabi. Imam al-Syafi’e di dalam kitab al-Umm (Jilid 1, hlm. 109) menyebut bahawa seorang perempuan wajib menutup seluruh badannya di dalam solat melainkan muka dan kedua tapak tangannya.

 

Pakaian Wanita Ketika Mengerjakan Solat

Imam al-Tirmizi (No. hadith 277) meriwayatkan daripada Aisyah r.a katanya: Rasulullah s.a.w bersabda:

لا تقبل صلاة الحائض إلا بخمار

“Tidak diterima solat perempuan yang telah baligh melainkan dengan  memakai kain yang menutup kepalanya.”

Di dalam sebuah hadith yang lain pula, Ummul Mu’minin Ummu Salamah r.a telah meriwayatkan bahawa beliau telah bertanya kepada Nabi s.a.w:

يا رسول الله، أتصلي المرأة في درع وخمار ليس عليها إزار؟

“Adakah seseorang perempuan itu boleh bersolat dalam keadaan memakai baju dan tudung kepala sahaja, tetapi tidak memakai kain sarung?”

Rasulullah s.a.w menjawab:

نعم إذا كان سابغا يغطي ظهور قدميها.

“Boleh, jika bajunya itu labuh sehingga menutup zahir (bahagian atas) kedua kakinya.” (H.R Abu Daud, no. 640 dan al-Baihaqi, jilid 2, no. 232)

Terdapat tiga istilah yang telah disebutkan di dalam hadith-hadith di atas berkenaan dengan pakaian wanita di dalam solat iaitu dir' (baju yang menutupi bahagian tengah tubuh), khimar (tudung yang menutupi kepala) dan juga izar (kain sarung yang menutupi bahagian bawah badan).

Berdasarkan hadith berkenaan dengan khimar di atas, maka tidak ada khilaf di kalangan fuqaha bahawa hukum menutup kepala iaitu seluruh rambut, telinga dan juga leher adalah wajib bagi wanita yang telah baligh di dalam solatnya.

Adapun pakaian yang boleh digunakan untuk mengerjakan solat pula ialah apa jua pakaian yang menutup keseluruhan tubuh badan wanita sehingga ke kakinya, kecuali bahagian muka dan dua tapak tangan sama ada dengan sehelai pakaian atau lebih. Hal ini jelas disebut oleh Ibn al-Munzir berdasarkan kepada hadith Ummu Salamah yang telah disebutkan tadi, di mana baju labuh yang sudah menutupi zahir kedua kaki boleh dipakai untuk bersolat, dan tidak perlu lagi memakai kain sarung yang khusus. (Al-Mufassal fi Ahkam a-Mar’ah wa al-Bait al-Muslim, jilid 1, hlm 193)

Imam Ahmad pula berkata, "Disepakati oleh para ulama bahawa yang wajib dipakai ialah baju yang labuh (dir' atau jubah) dan tudung kepala (khimar). Namun jika ditambah (kainnya) adalah lebih afdhal jika ia lebih menutupi aurat. Adalah dikira memadai dengan dua helai pakaian itu kerana ia sudah menutup apa yang wajib ke atasnya untuk ditutup." (Al-Mughni, jilid 2, hlm. 330-331)

Adapun pakaian solat wanita yang lebih digalakkan menurut para ulama ialah sebanyak tiga helai pakaian iaitu dir’ (baju yang longgar menutupi badan hingga ke kaki), khimar (yang menutup kepala dan leher) dan jilbab iaitu telekung yang besar diletakkan di atas khimar yang melitupi sebahagian besar tubuh supaya tidak menampakkan bentuk tubuh wanita. (Al-Mufassal fi Ahkam al-Mar’ah wa al-Bait al-Muslim, jilid 1, hlm. 193)